یکی از مشکلاتی که مردم عادی دارند اینه که چطور از قانون استفاده کنند. برای مثال یک سوال پیش میاد و فرد میخاد جواب قانونی رو پیدا کنه اما با کوهی از کتابهای متفاوت مواجه میشه که گیجش میکنه. این نوشته فقط میخواد تا با حداقل آشنایی شما با حقوق کمک کنه تا بتونید مشکل خودتون رو حل کنید یا حداقل بدونین حق و حقوق شما چیه.
دسته بندی قوانین:
قانون رو همه جوره میشه دسته بندی کرد اما به نظر من دسته بندی به حقوقی کیفری و اداری دسته بندی کاربردی تریه. خب اولین کاری که باید بکنید اینه که بدونید مشکلتون زیر مجموعه کدوم قوانین میتونه دسته بندی بشه. یادمون باشه در این نوشته فقط حق و حقوق داره معرفی میشه. اینکه چجور و به کجا شکایت کنیم یا اینکه اصلاْ چجور اثبات کنیم در این قوانین وجود نداره و در یک نوشته دیگه به اون خواهیم پرداخت.
قوانین حقوقی :
بیشتر مشکلات اشخاص حقوقی محسوب میشه. معنی ساده اون اینه که اشخاص باهم مشکل دارند و میخوان این مشکل رو حل کنند. این مشکلات جنبه کیفری ندارند ( یعنی مجازات زندان و شلاق و… ندارند) مثلا سر یک ملک باهم اختلاف دارند یا مشکل مالی یا ….. البته برخی قوانین دیگه مثل ارث هم زیر مجموعه قوانین حقوقی هستند. به عبارت دیگه شما میخواید مشکل رو حل کنید اما زندانی در کار نیست. همون اختلاف مالی اگر جنبه کلاه برداری داشته باشه دیگه نباید به قوانین حقوقی مراجعه کنید و قوانین کیفری حاکم خواهد بود.
قانون مدنی بی شک یکی از کاملترین قانون موجود هست که جزو قدیمی ترین قوانین کشوره با کمترین تغییرات ممکن با بیش از نیم قرن سابقه
از قوانین دیگه میشه قانون تجارت – قانون ثبت املاک و قانون مسوولیت مدنی نام برد. پیشنهاد من اینه اگر مشکلتون با قانون مدنی و سرچ در اینترنت حل نشد حتماْ به یک وکیل مراجعه کنید یا از کسی که یکم حقوق خونده کمک بگیرید.
قوانین کیفری :
خب همونجور که گفتم برای مشکلاتی مثل سرقت – کلاه برداری – ضرب و شتم و… باید سراغ این قوانین برید. هرچیزی که مجازات داره از این قوانین پیروی میکنه. بی شک مهمترین قانون در این زمینه قانون مجازات اسلامی هست. معمولاْ کتابهای قانون مجازات شامل قوانین دیگه ای هم مثل قانون جرایم اینترنتی یا قانون مرتکبین ارتشا و اختلاص و…. هم هست. در کل در این زمینه خیلی قانون نداریم که توشون گم و گور بشید.
قوانین اداری :
خب این نوع قوانین مشخص هستند اما در عین سادگی آدم رو گول میزنند. برای مثال ما یک قانون کار داریم و یک قانون مدیریت خدمات کشوری. مراجع رسیدگی هم در اینجا مختلفه یعنی شما یک رابطه استخدامی با یک شرکت خصوصی یا حتی دولتی دارید ( رسمی نیستید) اگر مشکلی پیش بیاد باید به اداره کار مراجعه کنید که یک مرجع اداریه و نه حقوقی. اما همکار شما استخدام رسمیه و برای حل مشکل باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کنه که یک مرجع حقوقیه.
یکی دیگه از قوانین کاربردی قانون مالیاتهای مستقیم هست که خیلی از شرکت ها رو درگیر خودش میکنه. سر و کله زدن با اداره مالیات و بیمه یکی از کارهای روزانه مدیران شرکت ها هست. قوانین این حوزه هم خیلی زیاده و مراجع اداری زیادی هم داریم. البته قوانین خیلی ساده تر و قابل فهم هم هستند. بیشتر باید بلد باشید که کاغذ بازی کنید و البته قانون کار هم خیلی ریزه کاری داره که ثابت کنید که فلانی کارگر هست یا نه ( بستگی داره کدوم به نفعتونه).
وکلا تو این حوزه تخصصی زیاد نیستند و کمااینکه نیازی هم نیست که وکیل باشند. در کل حوزه دست نخورده ای هست با ریزه کاریهای خاص خودش.
چک مبحث جدایی داره چراکه میتونید چند جور متفاوت شکایت کنید که هم کیفری باشه هم حقوقی و هم هیچکدوم برای همین راجبش باید یک مطلب جدا بنویسم
نتیجه گیری:
قوانین در ایران بسیار زیاد هستند کما اینکه مرجع رسیدگی کننده هم کم نیستند. خیلی اوقات حتی وکلا هم در انتخاب مرجع رسیدگی کننده و قانون اشتباه میکنند که باعث میشه بعد از ۲ سال عملاْ پرونده سر جای خودش بمونه چون به جای اشتباه شکایت کردند!!!
قوانینی که اینجا اسم برده شد قوانین عمومی هستند که بیشتر مشکلات مردم در اون قرار میگیره. وگرنه قوانین موجود رو اگر لیست کنیم مختون سوت میکشه کما اینکه بخش هایی مثل حیازت مباحات در قانون مدنی اگر نگیم متروکه جز در موارد خیلی کم استفاده ای نداره همچنین بسیاری از بخش های اون توسط قوانین دیگر محدود شده است
به نظر من بر هر ایرانی واجبه که قانون اساسی ( هرچند بیشتر برروی کاغذه) مسلط و حتی اگر مشکل حقوقی نداره کتاب قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی رو یک بار مطالعه کنه.